czwartek, 22 maja 2014

Tak jak Ty, czyli opowieści Maitre o Warszawie.

Maitre - czyli Mistrz.
Artysta z Wielkiej Litery.

Wielu piosenkarzy na scenie francuskiej ma korzenie w innych krajach. Charles Aznavour, dziś obchodzący 90 urodziny, pochodzi z Armenii, tak samo jak bohater mojej poprzedniej notki, Patrick Fiori. Patrick Bruel, znany i u nas z filmów Jaguar i epizodu w Sabrinie aktor i piosenkarz, pochodzi z Algierii. O Kanadyjczykach z Quebecu nawet nie muszę wspominać. Ale i nasz kraj ma swoich przedstawicieli, o korzeniach mówi Matt Pokora - miał być następcą Timberlake, we Francji jest nawet od niego popularniejszy, teraz występuje w musicalu o Robin Hoodzie - ale Mistrzem jest Jean-Jacques Goldman.

Jego ojciec był polskim Żydem, urodzonym w Lublinie, który wyemigrował w czasie II wojny światowej, uciekając przed holocaustem. Sam Jean-Jacques nigdy nie był w kraju swojego taty, ale wspomnienia są obecne w tekstach piosenek.  Matka Goldmana była Niemką, jego starszy brat zginął w niewyjaśnionych okolicznościach w Paryżu w 1979, młodszy brat też jest tekściarzem, za to syn JJG założył MyMajor Company, czyli pierwszy taki duży serwis crowfundingu - gdzie internauci finansują wydanie płyty artysty - pierwszy komercyjnym sukcesem wytwórni był Gregoire, od przebojowego Toi + moi.
Sam JJ od zawsze był umuzykalniony. Uczył się gry na skrzypcach i pianinie, słuchał bluesa, folkowej muzyki, założył zespół Tai Phong, aż w końcu jeden z producentów usłyszał jego pierwszy singiel
i się zaczęło. Goldman nie jest najprzystojniejszym mężczyzną, tak naprawdę nie ma mocnego głosu, ale coś w jego głosie, w jego muzyce, jego absolutnej nieśmiałości i skromności na scenie, i przede wszystkim w jego tekstach sprawia, że jest po prostu Mistrzem. Ciężko mi wybrać zaledwie kilka piosenek, które są hitami, dlatego, uwaga, trochę więcej dobrej muzyki, niż zwykle - bo Goldmana się słucha.

La bas - czyli piosenka u góry - to jeden z tekstów, który opowiada właśnie o przeszłości ojca Jean-Jacquesa. "Tam - wszystko jest nowe, wolny kontynent bez krat, tu nasze marzenia są ograniczone/Tu wszystko jest od dawna ustalone, Wszystko zależy od naszego urodzenia, a ja nie jestem dobrze urodzony.."
JJ zapewne słyszał od swojego ojca opowieści, i zapewne sam doświadczył bycia "innym", zamknięcia w ograniczeniu.. Marzył o wolności, o której śpiewał też w Envole-moi :"Nie ja wybrałem życie tu, wśród uległości, strachu czy porzucenia, Wyrwę się stąd, obiecuję ci to, pod wpływem książek pokonam wszystkie strachy."

Goldman, który sam zakończył karierę na początku lat 2000 - i wielu ludzi marzy by wydał chociaż jeszcze jedną płytę i pojechał na jeszcze jedną trasę koncertową - jest też autorem wielu, wielu hitów, znanych też u nas. Kojarzycie Aichę Khaleda? Tak, oryginalnym autorem tekstu jest Goldman. Płyta Celine Dion D'eux i Une fille et 4 types? Goldman. Tak naprawdę dzięki Lucowi Plamondonowi i Goldmanowi właśnie Celine została ikoną francuskojęzycznej muzyki - przepiękne Pour que tu m'aimes encore, którą uczniowie francuskiego - przynajmniej ja miałam ją.. - jako przykład użycia subjonctif czy S'il suffisait d'aimer to piosenki napisane przez Goldmana. JJG pisał też dla Patricii Kaas, Florenta Pagny'ego, John'ego Hallydaya. Dziś ciężko go namówić na pisanie czegokolwiek. Wyjątkiem są... Patrick Fiori i Garou. Elles, czyli singiel promujący nową płytę Patricka, to dzieło Goldmana:vide poprzednia notka, Du vent des mots Garou i Charolotte to też jego tekst.
To Goldman jest też autorem piosenki promującej Les Enfoires, czyli charytatywną akcję wspierającą Restos du Coeur. Kto nie ma dreszczy słysząc: "Dzisiaj nikt już nie ma prawa ani do głodu ani do zimna, do lamusa z "każdy dla siebie", myśląc o Tobie, myślę o sobie/Nie mam recepty na zmianę twojego życia, ale jeśli mogę pomóc przez kilka godzin, to chodźmy", musi nie mieć serca. 25 lat po napisaniu piosenki Restos i Enfoires, i ta piosenka mają odźwięk większy plus que jamais...
We Francji Goldman jest kochany. Ostatnie dwa lata przyniosły dwie składanki Generation Goldman, czyli młodych artystów śpiewających piosenki Goldmana. Nie jestem fanką albumów z coverami, które są na potęgę produkowane we Francji, bo nie ma pomysłów na nowe piosenki, więc nie będę spamować nowymi wykonaniami, zostawię Was z mnie najbardziej poruszającym tekstem i piosenką.. w której jest mowa i o jednym z polskich miast. <moje tłumaczenie, przy którym się spłakałam>
Elle avait les yeux clairs et la robe en velours
A côté de sa mère et la famille autour
Elle pose un peu distraite au doux soleil de la fin du jour
Miała jasne oczy i aksamitną sukienkę,
Koło swojej mamy i rodziny naokoło,
pozowała trochę roztargniona w delikatnym
zachodzącym słońcu


La photo n'est pas bonne mais l'on peut y voir
Le bonheur en personne et la douceur d'un soir
Elle aimait la musique, surtout Schumann et puis Mozart
Zdjęcie nie jest zbyt dobre ale możemy na nim zobaczyć
Uosobienie szczęścia i słodkość wieczoru
Kochała muzykę, zwłaszcza Schumanna,
i Mozarta

Comme toi (x8)
Comme toi que je regarde tout bas
Comme toi qui dors en rêvant à quoi Comme toi (x4)
Tak jak Ty (x8)
Tak jak Ty, której się przyglądam w ciszy,
Tak jak Ty, śpiąca i marząca o czym?
Tak jak Ty (x4)


Elle allait à l'école au village d'en bas
Elle apprenait les livres, elle apprenait les lois
Elle chantait les grenouilles 
Et les Princesse qui dorment au bois
Chodziła do szkoły w wiosce obok
Uczyła się o książkach, uczyła się praw,
Śpiewała o żabach
i Śpiących Królewnach

Elle aimait sa poupée, elle aimait ses amis
Surtout Ruth et Anna et surtout Jérémie
Et ils se marieraient un jour peut-être à Varsovie

Kochała swoją lalkę, kochała swoich przyjaciół
Zwłaszcza Ruth i Annę, a zwłaszcza Jeremiego,
I że kiedyś wezmą ślub, być może, w Warszawie


Comme toi (x8)
Comme toi que je regarde tout bas
Comme toi qui dors en rêvant à quoi Comme toi (x4)
Tak jak Ty (x8)
Tak jak Ty, której się przyglądam w ciszy,
Tak jak Ty, śpiąca i marząca o czym?
Tak jak Ty (x4)

Elle s'appelait Sarah elle n'avait pas huit ans
Sa vie, c'était douceur, rêves et nuages blancs
Mais d'autres gens en avaient décidé autrement

Miała na imię Sarah, nie miała jeszcze 8 lat,
Jej życie było przepełnione słodyczą, marzeniami i białym chmurami
Ale inni zdecydowali je zmienić


Elle avait tes yeux clairs et elle avait ton âge
C'était une petite fille sans histoire et très sage
Mais elle n'est pas née comme toi, ici et maintenant
Miała twoje jasne oczy i była w twoim wieku
Była małą dziewczynką bez historii i bardzo mądrą,
Ale nie urodziła się - tak jak ty - tu i teraz.


Comme toi (x8)
Comme toi que je regarde tout bas
Comme toi qui dors en rêvant à quoi Comme toi (x4)
Tak jak Ty (x8)
Tak jak Ty, której się przyglądam w ciszy,
Tak jak Ty, śpiąca i marząca o czym?
Tak jak Ty (x4)


sobota, 10 maja 2014

Patrick i kobiety jego życia

Dzisiaj dzień największego konkursu muzycznego.. który kiedyś kreował trendy, a dziś.. Znaczy, wiadomo, zawsze jest kilka wersji historii, kilka zdań, zawsze były przaśne występy, nie mnie oceniać. Osobiście, od kilku lat Eurowizji  - bo o niej mowa, jak co - nie oglądam, bo razem kreacji potworów (Lordi sprzed kilku lat) czy discopolowej muzyki nie lubię, ale zdarzają się perełki. I jeśli od kilku lat Francji nie idzie - ostatnie dobre miejsce było Natashy St-Pier w 2001 - o której już pisałam - czwarte miejsce, to w historii zdarzyły się im dobre występy. Ostatnie zwycięstwo mieli w latach '70, ale.. były dobre występy.

Czy dobrym występem był występ Artysty w 1993 roku?
Mnie osobiście śmieszy on ogromnie, sami zobaczcie:
No ale spójrzcie co z tego chłopaczka później wyrosło:n
Tak, będzie znowu o kolejnym artyście z Notre Dame - o moimi crushu od kilku dobrych lat - Patricku Fiori.
Fiori to pół-Ormianin - nauczył się grać na duduku :) -pół-Korsykanin z Marsylii. Jako dzieciak zachwycał głosem na Lazurowym Wybrzeżu, potrząsał bujnymi włosami, aż w końcu znalazł go Luc Plamondon i zaproponował rolę Phebusa - absolutnego łajdaka, ale... no jak go nie kochać?  nie można mu było odmówić talentu. Głos jak dzwon sprawiły, że jak Patrick zrezygnował z musicalu (podobno z powodu problemów z angielskim, jak to Francuz Fiori nie lubi innych języków) miał już publikę i mógł wydać płytę.
Medialny romans z Larą Fabian i całusy w co drugim programie telewizyjnym zapewniły mu ..popularność, no ale po znowu medialnym rozstaniu, Patrick stwierdził, że czas zachowywać prywatność. Był długo z Julie Zenatti (oui, o niej już było) pisali razem cudownie piosenki : vide Si je m'en sors i całe płyty - ale Artysta skupił się na wydawaniu płyt z piosenkami, które mają tekst - od zawsze Fiori współpracuje z Jean-Jacquiem Goldmanem - o tej Legendzie na pewno też napiszę..
Ich trio z Christine Ricol - 4 mots sur un piano - moje tłumaczenie tu - było przebojem na pierwszych miejscach długi czas we Francji
Patrick zrobił też przecudowny album Les Choses de La Vie z piosenkami z filmów. Ojciec Chrzestny:
Parasolki z Cherbourga
czy w duet z Tiną Areną z Fame - uwaga na akcent Patricka :D
sprawiają, że to jedna z najpiękniejszych płyt jakie słyszałam.
Patrick wydał właśnie najnowszy album Choisir czyli Wybrać. Zamówiłam go w przedsprzedaży na stronie oficjalnej, bo zawiera 4 super gorące zdjęcia link do koncertu dla fanów, który odbędzie się w środę nie mogę się doczekać!!11!one i tym samym też książeczkę z tekstami - i spokojnie mogę tłumaczyć. Z tekstów Patricka i Goldmana dużo, dużo się uczę, bo mają sens, trochę gier słownych nieprzetłumaczalnych, dużo fajnego słownictwa. Singiel promujący to Elles - One - oto on i tekst:

C'est cliché démode Dans les rengaines
à deux sous partout
faut-il ajouter d´autres rimes
A ces millions de poèmes Entre nous
C´est du déjà vu Je sais
 Mille fois rebattu D´accord
On n´en peut plus de ces histoires Où
pourtant chacun d´entre nous s´est perdu
mais passent les ans, le temps futile
Que nous reste-t-il Indélébile

Elle
Première et dernière
Sœur, amante, mère
Fidèle lumière
Elle
Dans les nuits trop sombres Elle
Quand tout vacille et s´effondre Elle
Au bout du monde 

Les hommes jouent à la peur,
Au pire, au pouvoir, à mourir,
Au hasard, à se haïr ou se mentir,
au plaisir Les hommes jouent
 Les hommes se toisent, rêvent 
Et boivent et s´autorisent 
Petits soldats dérisoires
 Ils se défient puis se défilent
Les hommes jouent
Mais apres les tombs Et les champs d´horreur
 Au milieu des cendres Et des douleurs

 Elles
Pour nourrir et guérir
Caresser, sourire, Et l´ombre éclaircir 
Elle
Et d´autres ciels à venir
Pour enfanter plutôt qu´anéantir
Et tout reconstruire Tout reconstruire
 Et même
 L´une d´entre elle est la mienne
Comme inespérée, ma providentielle
 Elle fait que ma vie vaut la peine
Elle Mon aile
Stereotypowe, niemodne, śpiewka
warta dwóch centów, wszędzie
Czy naprawdę potrzeba kolejnych rymów
do tych milionów wierszy, pomiędzy nami
uczucie deja-vu, wiem,
tysiące razy przemaglowane, prawda,
Już mamy dosyć tych historii gdzie
każdy z nas się gubi
Ale mijają lata, błahe czasy,
Co nam zostaje niezapomniane?

Ona
Pierwsza i ostatnia
Siostra, kochanka, mama
Wierne światło
Ona
W nocach zbyt ciemnych,ona
kiedy wszystko się chwieje i wali, ona
na końcu świata

Mężczyźni grają o strach,
najgorsze, o władze, o śmierć,
o hazard, o nienawiść o kłamstwo,
o przyjemność, mężczyźni grają
Mężczyźni się oceniają, marzą
i piją i pozwalają sobie
Małe śmieszne żołnierzyki
Rzucają czemuś wyzwanie, potem idą za sobą, mężczyźni grają
Ale po upadku i miejscach jak z horroru
W samym środku popiołu i bólu jest

Ona
Żeby podtrzymać i wyleczyć
Głaskać, uśmiechać się, i rozjaśnić cienie.
Ona
i inne nieba które przyjdą
Żeby bardziej rodzić niż unicestwić
I wszystko zbudować od nowa,od nowa
I nawet
jedna z nich jest moja
Jak zaskoczenie, moja bogini
Ona sprawia że moje życie jest warte poświęcenia, ona, moje skrzydło..
Ona, piękna :)